Na een avontuurlijke tocht in de 'grote zandbak' zijn we toch goed aangekomen in Djuma, waar het partnerziekenhuis zich bevindt van AZ Damiaan.

Algemene info : De lokale voeding bestond 2 x per dag uit MANIOK, zowel de bladeren als de wortel. De bladeren lijken op spinazie, de wortel, die eerst ontgift wordt door in water te leggen en koken (ook wel fufu of 'boul national' genoemd) tja, daar zwijgen we over. Het lijkt op een soort smaakloze droge purree. We kregen van Mama Alice dagelijk rijst of spaghetti aangeboden. De verse papaya, ananas dagelijks smaakte heerlijk. In het gebouw waar we sliepen, was er dagelijks een 3 tal uur elektriciteit. Douche met een 4 tal waterstraaltjes (dus goed inzepen was niet aangeraden), en een emmer om toilet door te spoelen. Je wordt deze levensttijl snel gewoon. En wetende dat we daar nog luxueus zaten in vergelijking met de dorpsgenoten. Voor ontvangst GSM moesten we een 2 tal km wandelen. Met veel geluk en geduld slaagden we er soms in om sms te zenden.

Het ziekenhuis Hospital Generale de Réference de Djuma: We werden blijkbaar de dag nadien verwacht. We maakten kennis met de medische staf van het ziekenhuis en het programma van de komende week werd overlopen. Het waren vooral veel bijeenkomsten rond hygiëne en afvalverwerking. Dit was ook ons thema voor het bezoek dit jaar. Er werden overal spandoeken opgehangen met verwelkomingsteksten erop. We werden voorgesteld aan het volledig verpleegkundig team, alsook artsen en andere verantwoordelijke. Nadien was het de eerste kennismaking met het ziekenhuis. Het dispensarium dat in de tijd gefinancierd werd door AZ Damiaan wordt ondertussen volop in gebruik genomen. Op weg naar de diensten pediatrie en materniteit wou iedereen ons de hand schudden. De confrontatie werd realiteit met het zien van de afdelingen. Ijzeren bedden die net niet uit elkaar vallen, triestige zalen met hulpeloze mensen. Hetzelfde beeld op de afdeling materniteit, waar ze een verlostafel gebruikten van de jarenstillekes. Op die afdeling gebeurde ook de vaccinatiedag en prenatale consultaties die we later in de week bijgewoond hebben.

Alle specialisaties (chirurgie, interne, operatiezaal,..) waren in erbarmelijke toestand. Ik weet niet waar beginnen om het te detailleren. Hoe is dit nog mogelijk in dit tijdperk. We bezochten ook 2 waterbronnen, waarvan de ene de pomp al heel lang stuk was en (nog steeds) niet werkt,bij deanderepomp (3 km verder) is er onvoldoende debiet om het water naar het ziekenhuis te brengen. De daken van ziekenhuizen waren deels voorzien van dakgoten, waardoor het regenwater niet in de reservoirs terecht kwam. Door artsen zonder vakantie werden alle bureau's van verpleegkundige, en ziekenzalen voorzien van wastafels..voor als er ooit water zal aanwezig zijn!!!!!

Verbanden die gebruikt worden bij operaties, werden nadien opnieuw uitgewassen en gestreken met een strijkijzer met houtskool. De technische dienst..tja die leek meer op een chef-bricoleur. Heel veel motoren, tandwielen en andere prularia die nooit meer van pas komen, maar ze kunnen er geen afscheid van nemen, dus verzamelen is de boodschap.

Ik heb tijdens mijn verblijf aldaar veel respect gekregen voor al degene die er werken voor een mager maandloon ($30 a $50) = als ze alles krijgen. Je moet een groot hart hebben om daar te blijven werken, in zo'n primitieve omstandigheden.

Na een rondleiding kregen we de mogelijkheid om een keizersnede bij te wonen bij een vrouw die hoogzwanger van 50 km ver kwam...per fiets. Om een lang verhaal kort te maken, heeft het kind het niet overleefd, vooral wegens de primitieve middelen aldaar...Doch wel even slikken, en heel confronterend. Blijkbaar is dit de normale gang van zaken, en is dit hier een frequente gebeurtenis. Dat doet je toch even nadenken. Het komt steeds op hetzelfde neer : TE LAAT

Een andere gebeurtenis in Djuma : het bijwonen van een viering. Super ervaring. Een heel muzikale bedoening met een koor onder leiding van percussie, kinderen van het weeshuis die al dansend 'in trance' meedoen met de gezangen. Nadien moesten we vooraan de in de kerk staan en werden we verwelkomd. Heel de kerk deed een bepaald ritueel en applaudiseerden voor ons. Nadien bezochten we het weeshuis waar ze heel goed werk doen. We werden aangeklampd door alle kinderen. Iedereen wou ons vastnemen. Aan elke hand 2 kinderen was geen uitzondering. Hen eens vastnemen en even aandacht schenken maakte hun dag onvergetelijk. Veel kinderen die er verblijven sinds de geboorte daar de moeders overleden zijn bij de geboorte enz...We lieten daar heel wat gerief achter (kledij, kleurboeken, kleuren, balonnen,enz..)

Het was zondag, dus ook hier een dagje niets doen. We gingen samen met de directie een afvaart doen van de Kwilu rivier in een prauw. Een heel mooie ervaring.

De dag nadien kwam het thema afvalverwerking aan bod. Kort samengevat : het afval dat afbreekbaar is wordt onder de grond begraven. Het niet afbreekbaar afval (naalden, plastiek,..) wordt verbrand in een soort verbrandingsoven (zie het als zo'n grote BBQ met schoorsteen bij ons). Er is ook een citerne voorzien voor de placenta's. Op het domein van het ziekenhuis staan er constructies waar een emmer aanhangt waar normaal het afval in moet. Alleen denkt de Afrikaanse cultuur daar anders over.

We mochten ook de consultatie over ondervoeding bijwonen. Deze werd net als de prenatale consultatie al zingend gegeven. Grotendeels doordat de meeste mensen analfabeet zijn, dus informatieve teksten geven heeft geen zin. Kinderen werden gewogen, gemeten en armomtrek werd genomen. Zo kon men in tabellen terugvinden in welke %age ondervoeding ze zaten. De meesten kinderen zaten tussen 65 a 80% ondervoeding.

Het vaccinatieprogramma dat ze gebruiken is zeer goed uitgewerkt en ik heb er een goed oog in dat dit goed wordt opgevolgd.

Bezoek aan centre de Sante in Kimbata : we dachten dat ons ziekenuis al in de middle of nowhere stond, tot we op weg waren naar een centre de sante. Het was een 'weg' door de jungle. Voor 20 km deed onze chauffeur Moise er ongeveer 45' over. Dwars door hoge grassen, weinig of geen pad. Maar we kwamen op de plaats van bestemming. Een bouwvallig huisje met 2 stenen waterkruiken om water op te vangen. Het was ingedeeld in een kleine consultatieruimte en een voorhistorsch labo (centrifuge met de hand, wegens geen elektriciteit) Tijdens het gesprek werd Dr Alain gevraagd om te helpen bij een bevalling. Wij renden mee, zonder enige schorten of handschoenen begeleide Dr Alain de bevalling. Gelukkig overleefde het kind hier wel. Materniteit was een lemen hut met palmbladeren als dakbedekking. Nadien werden we uitgenodigd in de woonst van de vpk die er werken (gelegen achter centre de sante) om de lokale specialiteit te proeven : arachidenoten en ...palmwijn...Je moet het leren drinken.

Eén iemand werd in de bloemetjes gezet. Het was een oudere man die het dorp sensibiliseerde om sneller hulp te gaan zoeken in het centre de sante. Als ze daar niet kunnen geholpen worden, dan worden ze doorverwezen naar het ziekenhuis....Meestal te voet, want een auto hebben ze daar niet.

Een andere attractie was een voetbalmatch tussen het personeel van het ziekenhuis en de leerlingen. Ik had gezorgd voor de leren voetbal waar ze heel blij mee waren. Het hele dorp kwam kijken. De team speelden blootvoets op een patattenveld zonder lijnen. Als de bal tussen het volk rolde dat aan de zijkant van het plein zat te kijken was het 'uit.' Zo zie je nog maar, ze hebben niets maar zijn toch gelukkig.

Ik kan er nog zoveel over vertellen, maar voor degene die het niet meegemaakt hebben is het niet te begrijpen. Ik zal iedereen daar nooit vergeten. Wat ik daar gezien en meegemaakt heb, blijft in mijn geheugen gegrift.